Welke rol speelt aandacht of aandachtig zijn?
Op internet kun je nagenoeg elke leraar volgen en elke leraar lijkt zo zijn eigen betekenis te geven aan de woorden ‘geest’, bewustzijn, aandacht, helderheid. Dat kan erg verwarrend werken. Misschien wordt de verwarring nog groter wanneer je mijn uitleg hier ook weer leest.
De menselijke geest ligt verankerd in het lichaam. De geest wordt vaak de mind of psyche genoemd, d.w.z. daar waar gedachten worden ontvangen, geordend en worden opgeslagen als bruikbare informatie ter overleving van het lichaam. Maar gedachten kunnen ook worden ontkend, de geest heeft daar lijkt het wel een speciale afdeling voor waar geen licht wordt toegelaten. Daar worden alle indrukken verstopt die te maken hebben met afwijzing.
Het lichaam beschikt over zintuigen en die hebben een zeer krachtige wisselwerking met de geest (mind) waardoor gedachten gevoelens veroorzaken en gevoelens weer gedachten oproepen. Dat is het zintuig dat we de tastzin noemen. Tastzin kent feitelijk geen verschil tussen een binnen en buiten ruimte.
Het universele bewustzijn heeft zijn brandpunt in de menselijke geest ( als ‘ik-ben’, het weten er te zijn, of ook wel het gevoel van tegenwoordigheid). Dit is het moment waarop het allereerste object verschenen is als: ‘ik-ben’. Dit is nog het pure Zijn zonder identificatie met het lichaam. Er is nog geen ik-ben-dit of ik-ben-dat in verschenen.
Maar wat is nu aandacht? (awareness). Aandacht is vrij. Het lichaam heeft zijn eigen fabrieksinstelling, unieke neigingen, die individueel zijn. Individueel betekent on-verdeeld, dus nog onaangetast door indrukken van buitenaf. De menselijke geest ( mind) vangt via het lichaam zintuiglijke indrukken op. Die indrukken worden op den duur omgevormd tot gedachten aan vreugde en pijn (de herinneringen). Maar aandacht (Helderheid) is nergens aan gebonden en blijft onbewogen. Stilte aandacht overziet het hele spektakel in zijn geheel. Het is als het ware alwetende energie. Naast helder is het dus ook immens stil. Het is vredig, waakzaam, zonder angsten en verlangens. Dit is je ware wezen en probeer haar in je dagelijkse leven te zijn. Ze is alleen NU. Alleen Nu via de woordeloze werking van de zintuigen zul je haar (die lieflijke aandacht) ontdekken. Dan ben één, het gelijktijdig Zijn van haar volheid en haar ledigheid .
De zuivere menselijke geest raakt op den duur uitsluitend geïnteresseerd in wat er zoal gebeurt door de identificatie met het lichaam en raakt gespleten. Maar Helderheid ( aandacht ) is geïnteresseerd in de werking van de geest (mind) zelf. De voetballer ( mind) rent de bal achterna, maar de coach (aandacht) houdt de voetballer in het oog, niet de bal. Door onophoudelijk stil te ervaren, te zien, te voelen kan de geest (de mind) zich zo op den duur legen van eerder vastgezette gedachten. De erin opgesloten emotionele energie ( residuen van angsten en verlangens ) kan via de tastzin eindelijk worden ontladen. Het lichaam ervaart het en het zal er niet van sterven. De gedachte aan sterven is de enige hindernis. Zo wordt het lichaam, denken en het voelen eindelijk bevrijd van de hinder van de onophoudelijk opkomende emoties waardoor ook het lichaam zal zich volledig zal kunnen ontdoen van de kramp.
– Joanika